Meningitis is een ontsteking van de drie beschermende membranen die de hersenen omringen (de hersenvliezen). Meestal wordt meningitis veroorzaakt door een virale of bacteriële infectie. De tekenen en symptomen zijn vergelijkbaar, ongeacht de oorzaak van meningitis, maar de intensiteit van de ziekte en de ernst van de complicaties zijn afhankelijk van het infectieuze micro-organisme.
Virale infectie komt voor bij kleine epidemieën, maar heeft meestal geen ernstige gevolgen. Aan de andere kant is bacteriële meningitis, hoewel zeldzaam, buitengewoon ernstig. Het is dus in 10% van de gevallen dodelijk en 1 op de 7 overlevenden blijft ernstig gehandicapt, zoals hersenschade of doofheid.
Een complicatie van bacteriële meningitis is meervoudig orgaanfalen veroorzaakt door hematogene bloedvergiftiging. Omdat besmettelijke bacteriën kunnen worden verspreid door druppeltjes die korte afstanden overbruggen, kunnen er verschillende gevallen zijn op plaatsen waar sociale omstandigheden tot nauw contact leiden, zoals universiteitswoningen, militaire kampen, gevangenissen en kinderdagverblijven.
Sommige aandoeningen die het immuunsysteem verzwakken, maken een persoon vatbaar voor meningitis. Deze omvatten hiv / aids, immunosuppressieve therapie, tuberculose en disfunctie van het afweersysteem - bijvoorbeeld bij mensen die geen milt hebben en die aan sikkelcelziekte lijden. Naast deze zijn andere predisponerende aandoeningen alcoholisme en diabetes mellitus.
Virale meningitis
Jaarlijks worden honderden gevallen van virale meningitis geregistreerd, maar de werkelijke incidentie is waarschijnlijk hoger omdat de milde griepachtige symptomen betekenen dat de ziekte niet altijd correct wordt geïdentificeerd en kan worden aangezien voor een verkoudheid of een andere virale infectie. Behandeling is niet nodig en pijnstillers en bedrust worden over het algemeen aanbevolen. In sommige gevallen kunnen antivirale middelen, zoals aciclovir, worden gebruikt.
Virale meningitis, die meestal in de zomer optreedt, kan een gevolg zijn van bof of mazelen. Vaccinatieprogramma's voor kinderen tegen deze ziekten zijn er echter in geslaagd om de incidentie van dit type meningitis aanzienlijk te verminderen.
Bacteriële meningitis
Drie micro-organismen zijn verantwoordelijk voor 80% van bacteriële meningitis. Deze komen van nature voor in de achterkant van de neus en keel, of in de bovenste luchtwegen. Mensen van elke leeftijd kunnen de bacteriën dagen, weken of maanden dragen voordat ze ziek worden. Het meest voorkomende micro-organisme is Neisseria meningitidis, die meningokokkenmeningitis en bloedvergiftiging veroorzaakt.
O Haemophilus influenzaeB. (HIB) treft kinderen onder de 5 jaar. De Streptococcus pneumoniae, de oorzaak van pneumokokkenmeningitis, treft meestal zeer jonge en zeer oude mensen. Bacteriën kunnen van de ene persoon op de andere worden overgedragen door langdurig intiem contact of door niezen, hoesten of kussen. Ze kunnen niet lang buiten het lichaam leven en de incubatietijd is twee tot tien dagen.
In Brazilië komt de ziekte minder vaak voor na vaccinatieprogramma's. Bovendien heeft een grotere bewustwording bij het publiek mensen in staat gesteld eerder hulp te zoeken. Toch is het aantal gevallen in 2017 in sommige staten gestegen ten opzichte van 2016.
Symptomen
Bij bacteriële meningitis en bloedvergiftiging kunnen de onderstaande symptomen snel optreden, soms binnen enkele uren. In de gevorderde stadia van de ziekte kunnen er epileptische aanvallen, verwarring en bewusteloosheid optreden. In meer dan 50% van de gevallen van meningokokkenziekte is er sprake van bloedvergiftiging en een rode of bruine gestippelde huiduitslag. Als de uitslag niet verdwijnt wanneer er met een glazen beker op wordt gedrukt, zoek dan onmiddellijk medische hulp.
De belangrijkste tekenen en symptomen van meningitis en bloedvergiftiging zijn:
- koorts;
- ernstige hoofdpijn;
- misselijkheid en overgeven;
- afkeer van licht (soms bij jonge kinderen);
- nekstijfheid wanneer naar voren gebogen (soms bij jonge kinderen);
- prikkelbaarheid;
- versnelde ademhaling;
- gewrichts- of spierpijn;
- koude handen en voeten.
Bovendien kunnen zuigelingen en jonge kinderen koorts, braken, weigering om te eten en hoog huilen optreden.
Behandeling
Als bacteriële meningitis wordt vermoed, zal de arts een injecteerbaar antibioticum toedienen en onmiddellijk in het ziekenhuis worden opgenomen. In het ziekenhuis zullen artsen bloedonderzoeken en soms een lumbaalpunctie uitvoeren, wanneer een fijne naald in het ruggenmerg wordt gestoken om een deel van het hersenvocht te verwijderen.
Analyse van de vloeistof levert meestal een definitieve diagnose op en identificeert de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor de ziekte. Dus als wordt bevestigd dat de oorzaak van meningitis bacterieel is, wordt de toediening van hoge doses antibiotica gehandhaafd.
De gebruikte antibiotica zijn onder meer penicilline en cefalosporines. De precieze keuze hangt echter af van het type bacterie dat erbij betrokken is en de leeftijd van de getroffen persoon. Andere behandelingen kunnen steroïden zijn om ontstekingen te verminderen en indien nodig intraveneuze vloeistoffen.
Preventie
Sinds 1999 is het vaccin opgenomen in de routine van het Rijksvaccinatieprogramma (PNI) voor kinderen van 2 tot 23 maanden, waardoor de incidentie van de ziekte aanzienlijk is verminderd.
